Fala uderzeniowa

FALA UDERZENIOWA I JEJ CHARAKTERYSTYKA

Fala uderzeniowa definiowana jest jako fala z gwałtownym wzrostem ciśnienia w bardzo krótkim czasie
oraz ze stopniowym spadkiem ciśnienia z fazą niewielkiego ujemnego ciśnienia.
Fale uderzeniowe kieruje się w obszary będące przyczyną przewlekłego bólu. Fale uderzeniowe
prowadzą do rozpuszczenia złogów wapnia i lepszego unaczynienia. Ostateczny efekt to zniesienie
bólu.

Poza organizmem pacjenta (zewnątrzustrojowo) generowany jest impuls ciśnienia o wysokiej
amplitudzie, a jego energia zostanie zogniskowana w docelowym obszarze ciała. Impuls ciśnieniowy
przemieszcza się za pośrednictwem płynnego środka żelującego do ciała pacjenta i penetruje tkanki
miękkie bez dużych strat energii.
Wahania ciśnienia fali uderzeniowej w czasie rzeczywistym różnią się znacząco od wahań ciśnienia
harmonicznej fali dźwiękowej. Fale uderzeniowe charakteryzują się skokową zmianą ciśnienia oraz
wysoką amplitudą.

Amplituda dodatnia fali uderzeniowej jest ogólnie znacznie wyższa niż amplituda ujemna.
Częstotliwość fal uderzeniowych jest zazwyczaj niska (mierzona w Hz) i nie dochodzi do ewentualnej
kawitacji (uszkodzenie konsystencji materiału i rozwój jam). W konsekwencji nie zachodzi ryzyko
absorpcji energii w kawitacjach, jak ma to miejsce w przypadku ciągłej fali ultradźwiękowej.
Przeważająca część energii fali uderzeniowej penetruje w głąb cieczy (w organizmie) z silnym
impulsem dodatniego ciśnienia. Jej wnikanie jest ograniczone jedynie przez absorpcję tkankową oraz
końcowe odbicie od obszarów akustycznie niejednorodnych.

Fala uderzeniowa definiowana jest jako impuls ciśnienia o następujących właściwościach:

  • Wysoka amplituda dodatniego ciśnienia: 10 – 1000 MPa = 100 – 1000 bar (100x ciśnienie
    atmosferyczne)
  • Niska amplituda ujemnego ciśnienia: 1 – 10 MPa
  • Krótki czas trwania: 1 – 20 μs
  • Gwałtowny wzrost ciśnienia: < 100 ns
  • Szerokie spektrum częstotliwości: 1 Hz – 1 MHz

Dla celów terapeutycznych wartości te są niższe, szczególnie maksymalna amplituda ciśnienia.
Maksymalna amplituda ciśnienia wynosi około 15 MPa, długość impulsu 10-20 μs oraz częstotliwość
stosowanej fali uderzeniowej 1-25 Hz. Generalnie zabieg przeprowadza się bez znieczulenia
miejscowego, a czas trwania wynosi około 15 do 30 minut. W ciągu pierwszego tygodnia po leczeniu
pacjent powinien unikać wszelkiej aktywności fizycznej, która może nadmiernie obciążyć leczone
miejsce.

GENEROWANIE FALI UDERZENIOWEJ

Do terapii przy użyciu fali uderzeniowej wykorzystywano kilka typów generatorów wytwarzających
fale uderzeniowe o różnych właściwościach. Każdy rodzaj metody generowania wytwarza fale
uderzeniowe o różnym czasie progresji i organizacji przestrzennej.
System BTL 6000 SWT Topline wykorzystuje podstawy balistyczne generowania fali uderzeniowej.

PODSTAWY BALISTYCZNE GENEROWANIA FALI UDERZENIOWEJ

Fala ciśnienia jest generowana przez pocisk przy użyciu przyspieszonego skompresowanego powietrza.
Skompresowane powietrze jest wytwarzane przez sterowany elektronicznie kompresor balistycznociśnieniowy.
Energia kinetyczna pocisku, wykorzystując sprężyste uderzenie, jest przenoszona do
przekaźnika aplikatora i następnie do ciała pacjenta. W związku z tym końcówka aplikatora musi
pozostawać w kontakcie ze skórą i tkanką podskórną pacjenta przez cały czas trwania

SKUTKI BIOLOGICZNE LECZENIA FALĄ UDERZENIOWĄ

Efekty działania fali uderzeniowej pojawiają się głównie w miejscach, gdzie występuje zmiana
impedancji, na przykład na powierzchni styku kość-tkanka miękka.
W następujących miejscach dochodzi do poprawy procesów regeneracji i naprawy tkanek oraz osiągane są następujące efekty:

  • Efekt komórkowy: wzrost przekaźnictwa przez błonę komórkową dzięki poprawie funkcji kanałów
    jonowych, stymulacja podziałów komórkowych, stymulacja produkcji cytokin komórkowych.
  • Wytwarzanie naczyń krwionośnych w obszarze ścięgien i mięśni: poprawa krążenia krwi oraz MTB,
    wzrost stężenia czynnika wzrostu beta 1, chemotaktyczny i mitogenny wpływ na osteoblasty.
  • Wpływ na układ tlenku azotu: gojenie się i remodeling kości.
  • Poprawa mikrokrążenia i metabolizmu.
  • Rozpuszczanie zwapniałych fibroblastów.
  • Podtrzymywanie produkcji kolagenu.
  • Zmniejszenie napięcia tkanek.
  • Działanie przeciwbólowe:
  • Środki stymulujące OUN, odczuwane jako ból, są także zapalnymi substancjami
    przekaźnikowymi,
  • Ustępowanie bólu przez zmniejszenie stężenia substancji P,
  • Teoria bramkowania bólu.

KORZYŚCI Z LECZENIA FALA UDERZENIOWĄ

  • Dzięki celowanemu użyciu fal uderzeniowych narażenie otaczających tkanek jest bardzo nieznaczne.
  • Organizm nie zostaje narażony na działanie środków farmaceutycznych, z wyjątkiem krótkotrwałego
    działania miejscowego znieczulenia, o ile zostało użyte.
  • Możliwość zapobiegania konieczności interwencji chirurgicznej i związanemu z nią ryzyku.
  • Dzięki leczeniu w warunkach ambulatoryjnych absencja chorobowa w pracy jest zredukowana do
    minimum. Ponadto niemożność uczestniczenia w treningach w przypadku sportowców również zostaje
    ograniczona.
  • W przypadku niektórych wskazań, takich jak łokieć tenisisty, praktycznie nie ma innego skutecznego
    leczenia.

MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE LECZENIA FALAMI UDERZENIOWYMI

  • Możliwe przejściowe wystąpienie rumienia lub obrzęku w leczonej okolicy.
  • Możliwa przejściowa utrata czucia lub świąd w leczonej okolicy.
  • Krwiak.
  • Wybroczyny.
  • Uszkodzenie skóry po uprzedniej terapii kortykosteroidami.
  • Zastosowanie fali uderzeniowej może spowodować zaburzenia czynności serca.

WSKAZANIA DO LECZENIA FALAMI UDERZENIOWYMI

  • Zapalenie powięzi podeszwowej.
  • Ból ze ścięgna Achillesa – zapalenie kaletki ścięgna Achillesa.
  • Zapalenia i zwapnienie ścięgien stawu barkowego.
  • Ból w okolicy pachwiny.
  • Zapalenie nadkłykcia (łokieć tenisisty i golfisty).
  • Zespół wierzchołka rzepki oraz zespół brzegu kości piszczelowej
  • Ból w okolicy biodra oraz pasma biodrowo-piszczelowego.
  • Kolano skoczka (zapalenie więzadła rzepki).
  • Ból przyczepu ścięgna podkolanowego.
  • Ból dłoniowej strony nadgarstka.
  • Wyrośla kostne małych stawów ręki w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów 1 stopnia.
  • Akupunktura.
  • Punkty spustowe bólu lub bolesne punkty w mięśniach.

PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA FALAMI UDERZENIOWYMI

  • Zastosowanie w określonych tkankach: oczy i ich otoczenie, mięsień sercowy, rdzeń kręgowy,
    gonady, nerki i wątroba.
  • Choroby krwi, zaburzenia krzepnięcia lub stosowanie antykoagulantów.
  • Polip w miejscu zastosowania.
  • Ciąża.
  • Zakrzepica.
  • Choroba nowotworowa.
  • Polineuropatia.
  • Ostry stan zapalny.
  • Chrząstka wzrostowa u dzieci.
  • Leczenie kortykosteroidami.
  • Zakaz stosowania w obszarach i narządach, które mogą zawierać powietrze.
  • Zakaz stosowania w obszarach w pobliżu dużych pęczków nerwowych, naczyń krwionośnych,
    rdzenia kręgowe igłowy